Op 13 september 1975 werd in Amsterdam het Komitee Marokkaanse Arbeiders Nederland (KMAN) opgericht. Dit gebeurde na een grote demonstratie en vergadering in een gekraakt pand aan de Bloemgracht. Het KMAN kreeg steun van het Buitenlandse Arbeiders Kollektief (BAK), dat de Marokkaanse arbeiders hielp om hun positie te verbeteren.
Een zelforganisatie voor Marokkaanse arbeiders
Het KMAN was geïnspireerd door vergelijkbare bewegingen in Frankrijk en wilde opkomen voor de rechten van Marokkaanse arbeiders in Nederland. Ze wilden ook de Marokkaanse inmenging via organisaties zoals de Amicales beperken.
Het KMAN organiseerde bijeenkomsten en demonstraties en bracht in 1976 het blad De Marokkaanse Arbeider uit.
Naast nationale activiteiten werkte het KMAN nauw samen met organisaties in Europa. Deze samenwerking leidde tot de oprichting van de Coordination des Associations Démocratiques Immigrées Marocaines en Europe (CADIME), een internationaal samenwerkingsverband dat zich inzette voor de rechten van Marokkaanse migranten en de democratische ontwikkeling van Marokko.
Een van de eerste grote acties van het KMAN was de bezetting van de Marokkaanse moskee in de Van Ostadestraat in Amsterdam. Dit deden ze om ervoor te zorgen dat Marokkaanse arbeiders geldige paspoorten konden krijgen, wat nodig was voor hun verblijfsvergunning.
Hoewel het KMAN een landelijke organisatie was, had het ook lokale afdelingen en afsplitsingen zoals het KMAR in Rotterdam en de AMMU in Utrecht. Deze lokale afdelingen hielpen bij het versterken van de positie van Marokkaanse arbeiders in verschillende steden en breidden de invloed van het KMAN uit door heel Nederland.
KMAN-krant: De Marokkaanse Arbeider
Al snel na de oprichting van het KMAN verscheen de eerste KMAN-krant, genaamd De Marokkaanse Arbeider. De bedoeling was om de krant om de twee maanden uit te brengen, maar dit bleek lastig vol te houden. In 1982 werd er geen editie gepubliceerd, maar begin 1983 verscheen de krant weer onregelmatig. De oplage was tussen de 5000 en 7000 exemplaren, met artikelen in zowel Nederlands als Arabisch, die soms verschillend van inhoud waren. De kosten werden gedekt door verkoop en subsidies van NOVIB. De verspreiding gebeurde via verkoop bij activiteiten, bevriende organisaties en kiosken. Tussen 1976 en 1988 verschenen er 29 edities.
Strijd tegen Amicales
Het KMAN nam openlijk stelling tegen de Amicales, een pro-regime organisatie van koning Hassan II, die controle wilde houden over de Marokkaanse diaspora. Er waren regelmatig conflicten tussen de Amicales en het KMAN, waarbij soms geweld werd gebruikt, zoals een aanval op KMAN-voorzitter Abdou Menebhi.
Het KMAN ondersteunde ook de strijd tegen het Marokkaanse regime en organiseerde met het Marokko Komitee herdenkingen voor slachtoffers van onderdrukking, zoals na de bloedig neergeslagen broodopstand in Casablanca in 1981.
1994: de KMAN-ballingen keren terug
Verschillende bestuursleden van het KMAN konden vanwege hun kritische houding jarenlang geen bezoek aan Marokko brengen. Dit veranderde in 1994. Nadat koning Hassan amnestie had afgekondigd voor politieke gevangenen, besloten zes bestuursleden terug te keren. Ze hoopten hiermee te kunnen bijdragen aan de strijd voor mensenrechten en democratie in Marokko.
Van migratie naar burgerschap
In 1996 verscheen het boek Van Migratie naar Burgerschap van Ineke van der Valk. Hierin beschrijft zij uitvoerig de geschiedenis van het KMAN om de positie van migranten in Nederland te verbeteren, vaak in samenwerking met andere migrantenorganisaties en sociale bewegingen.
Migratie en Ontwikkeling
In 1996 organiseerde het KMAN de conferentie Migratie en Ontwikkeling in Tanger, met als doel de democratische ontwikkeling van Marokko te stimuleren. Deze conferentie leidde uiteindelijk tot de oprichting van EMCEMO.
De teksten op deze pagina zijn geschreven door Ewoud Butter.
Heeft u vragen, correcties of aanvullingen?
Geef ze aan hem door.
Deze pagina wordt binnenkort verder aangevuld….